Μικροβιακή αντοχή & διατροφή: μία αλληλένδετη σχέση

ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗ ΑΝΤΟΧΗ & ΔΙΑΤΡΟΦΗ: ΜΙΑ ΑΛΛΗΛΕΝΔΕΤΗ ΣΧΕΣΗ

Τα αντιμικροβιακά φάρμακα (αντιβιοτικά), εκτός από τη χρήση τους για θεραπεία των ανθρώπινων λοιμώξεων χρησιμοποιούνται ευρύτατα και στην κτηνιατρική τόσο για θεραπευτικούς όσο και για μη θεραπευτικούς σκοπούς. Η ανάπτυξη ανθεκτικότητας στα αντιμικροβιακά φάρμακα από τα μικρόβια που προσβάλλουν ή αποικίζουν τα ζώα και η δυνητική μετάδοσή τους στον άνθρωπο, αποτελεί πλέον σήμερα μια σοβαρή απειλή για τη δημόσια υγεία και είναι αναπόφευκτο αποτέλεσμα της συνεχούς, και συχνά αδιάκριτης χρήσης τους. Για παράδειγμα, ενώ ο ανθεκτικός στο αντιβιοτικό μεθικιλλίνη σταφυλόκοκκος (MRSA) στα ζώα αντιπροσώπευε μόνο ένα μικρό ποσοστό από όλες τις δηλωμένες περιπτώσεις στην Ε.Ε. το 2009, το ποσοστό αυτό σήμερα έχει σημαντικά αυξηθεί. Είναι αξιοσημείωτο δε, ότι το 2011 το 59% του είδους Campylobacter jejuni και το 50% των ειδών του γένους Salmonella - στα οποία αποδίδονται οι δυο πιο συχνές αναφερόμενες ζωοανθρωπονόσοι στην Ε.Ε.- που ανακτήθηκαν από δείγματα κρέατος ψητού στη σχάρα, ήταν ανθεκτικά στο αντιβιοτικό σιπροφλοξασίνη, ένα κλινικά σημαντικό αντιβιοτικό που χρησιμοποιείται ευρέως στη θεραπεία της σαλμονέλωσης και της λοίμωξης από καμπυλοβακτήριο.

Επιπλέον, η αδιάκριτη χρήση αντιμικροβιακών στην αγροτική παραγωγή σχετίζεται ευθέως με την αποτελεσματική θεραπεία των λοιμωδών νοσημάτων στον άνθρωπο, καθώς αυτά διέρχονται μέσω της τροφής στον ανθρώπινο οργανισμό, με αποτέλεσμα τα μικρόβια που αποικίζουν τον άνθρωπο να καθίστανται πιο ανθεκτικά στα φάρμακα αυτά.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) προειδοποιεί ότι ο κόσμος μπορεί να βυθιστεί σε μία μετά-αντιβιοτική εποχή, όπου η ανθεκτικότητα των μικροβίων θα προκαλεί ετησίως περισσότερους θανάτους από τον καρκίνο. Για το λόγο αυτό, καθίσταται προφανές ότι είναι καιρός να αναλάβουμε ισχυρή δράση και να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα στη ρίζα του. Τα κτηνιατρικά αντιμικροβιακά δε θα πρέπει σε καμία περίπτωση να χορηγούνται για τη βελτίωση της απόδοσης ή να αντισταθμίζουν την μη επαρκή και φτωχή κτηνοτροφία, ενώ είναι απαραίτητος ο άμεσος περιορισμός της προφυλακτικής χρήσης τους στα ζώα.
Επιπλέον, είναι επιτακτική η ανάγκη για σχεδιασμό και παραγωγή νέων αποτελεσματικών αντιμικροβιακών που θα αντικαταστήσουν τα παλιά, ενώ παράλληλα θα πρέπει άμεσα να οριστούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα αντιμικροβιακά που θα προορίζονται -αποκλειστικά και μόνο- για ανθρώπινη χρήση.

ΠΗΓΗ: Βασιλική Χ. Πιτυρίγκα, Επίκουρη Καθηγήτρια Μικροβιολόγιας | Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ