ΕΞΑΡΤΗΣΕΙΣ & ΙΑΤΡΙΚΟΣ ΒΕΛΟΝΙΣΜΟΣ
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Το πρωτόκολλο NADA δημιουργεί μια ισχυρή αναλγητική δράση και βοηθά να αποκατασταθεί η ισορροπία στο νευρικό σύστημα με αποτέλεσμα να ανακουφίζει τη νευρικότητα και το άγχος που συνήθως συνοδεύουν τα συμπτώματα στέρησης.
Εκτός από την επιτάχυνση της διαδικασίας της αποτοξίνωσης, ο βελονισμός βοηθά στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, το οποίο είναι σημαντικό όταν πρόκειται για συμπτώματα στέρησης.
Ο βελονισμός γενικά προτιμάται στη θεραπεία των εθισμών, δεδομένου ότι δεν έχει παρενέργειες.
Η θεραπεία διαρκεί συνήθως μέχρι την απεξάρτηση από τον εθισμό.
Οι εμπειρογνώμονες προτείνουν την συνεχεία της θεραπείας με βελονισμό, τουλάχιστον μία φορά το μήνα για να διασφαλίσουν τη μακροπρόθεσμη ανάκαμψη.
ΤΟΞΙΚΟΜΑΝΙΑ Ή ΕΘΙΣΜΟΣ
Ακόμα και στους αρχαίους καιρούς, ήταν γνωστό ότι η χρήση μιας τοξικής ουσίας, είτε για ιατρικούς λόγους, είτε για ψυχαγωγία, είχε καμιά φορά ανεπιθύμητες επιδράσεις.
Τα ναρκωτικά είναι ουσίες που επιδρούν στον εγκέφαλο και για αυτό προκαλούν εθισμό.
Οι άνθρωποι που τα χρησιμοποιούν θέλουν να βιώσουν τις συνέπειες των ναρκωτικών.
Η επανειλημμένη χρήση μερικών τοξικών ουσιών μπορεί να οδηγήσει σε μια αλλαγή του τρόπου, με τον οποίο συναλλάσσονται ο τοξικομανής και η ουσία.
Η ικανότητα του τοξικομανούς να διαλέξει τον τόπο και το χρόνο της χρήσης της τοξικής ουσίας μειώνεται βαθμιαία.
Η προσαρμοστικότητα και η αυτονομία χάνονται.
Στις ακραίες περιπτώσεις, ο τοξικομανής φαίνεται να είναι τελείως ανήμπορος να ελέγξει τη χρήση της τοξικής ουσίας, είναι ολοκληρωτικά αφοσιωμένος στον τρόπο, που χρησιμοποιεί την τοξική ουσία και στο πώς θα εξασφαλίσει την προμήθεια της.
Για μερικές εκατοντάδες χρόνια, οι λόγιοι και οι απλοί άνθρωποι συζητούσαν για τις αιτίες αυτής της απώλειας της πλαστικότητας και για το πώς θα έπρεπε να την ονομάσουν. Υπήρξε τέτοια σύγχυση για τη σημασία των όρων «τοξικομανία» και «εθισμός», ώστε μια Επιτροπή Ειδικών της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, το 1965, εγκατέλειψε αυτούς τους όρους και πρότεινε τον πιο ουδέτερο όρο «εξάρτηση από την τοξική ουσία».
Η επιτροπή όρισε αυτή την εξάρτηση ως εξής:
‘’Μια κατάσταση, ψυχική και καμιά φορά σωματική, που απορρέει από την αλληλεπίδραση ενός οργανισμού που βρίσκεται στη ζωή και μιας τοξικής ουσίας και χαρακτηρίζεται από αντιδράσεις συμπεριφοράς και άλλες, αντιδράσεις που εμπεριέχουν πάντα μια επιτακτική ψυχική ανάγκη να παίρνει κανείς την τοξική ουσία, είτε περιστασιακά, είτε συνεχώς, για να βιώνει την ψυχική ενέργεια που έχει η ουσία και καμιά φορά για να αποφύγει το δυσάρεστο συναίσθημα, που προκαλεί η απουσία της.
Μπορεί να υπάρχει ή να μην υπάρχει ανοχή. Το άτομο μπορεί να αναπτύξει εξάρτηση σε μια ή και περισσότερες από μια τοξική ουσία’’.
Η επιτροπή πρότεινε εννιά κατηγορίες ή ομάδες ουσιών, που προκαλούν εξάρτηση:
Κάνναβη (μαριχουάνα, χασίς),
Κοκαΐνη,
Παραισθησιογόνα (LSD και παρόμοιες ουσίες),
ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΕΞΑΡΤΗΣΗ
Παλιά πίστευαν, ότι μόνο η τοξική ουσία που προκαλεί ‘’σωματική εξάρτηση’’ δηλαδή δημιουργεί βιολογικές αλλαγές έτσι, ώστε να εμφανίζονται συμπτώματα αποστέρησης, όταν το άτομο σταματά να χρησιμοποιεί την ουσία, μπορούσε να προκαλέσει και ένα σοβαρό σύνδρομο εξάρτησης. Οι τοξικές ουσίες, που δεν προκαλούσαν τέτοιες αλλαγές, δημιουργούσαν μόνο ‘’εθισμό’’ ή ‘’ψυχολογική εξάρτηση’’. Αυτή η διαφοροποίηση μπορεί να οδηγήσει σε παρανοήσεις. Όταν κανείς σταματά το κάπνισμα δεν υποφέρει από συμπτώματα αποστέρησης, που να είναι τόσο εμφανή ή προβλεπόμενα, όσο όταν σταματά να παίρνει ηρωίνη.
Και στις δύο όμως περιπτώσεις τα σχήματα συμπεριφοράς είναι πολύ δύσκολο να τροποποιηθούν.
Υπάρχει ένας αριθμός τοξικών ουσιών, που αν δοθούν επανειλημμένα για μεγάλο χρονικό διάστημα, δημιουργούν σωματική εξάρτηση και για αυτό παρατηρείται το σύνδρομο αποστέρησης, όταν σταματήσουν. Αλλά για πολλές από αυτές τις ουσίες, το σύνδρομο δεν συνοδεύεται απαραίτητα από έντονο δυσάρεστο συναίσθημα, άγχος ή έντονη επιθυμία να πάρει το άτομο κάποια άλλη τοξική ουσία.
Έτσι η σωματική εξάρτηση δεν είναι απαραίτητο να σημαίνει "τοξικομανία" ή "ψυχολογική εξάρτηση".
ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΟ
Υπάρχουν μερικές ουσίες που δημιουργούν στο χρήστη την ανάγκη χρήσης της συγκεκριμένης ουσίας. Αυτή η ανάγκη είναι διαφορετική από την ευχαρίστηση να δοκιμάσει κάποιος ξανά κάτι που του άρεσε. Αυτού του είδους οι ουσίες μπορούν να δημιουργήσουν μια κατάσταση που το άτομο συνεχίζει να κάνει χρήση ουσιών που θα ήθελε να σταματήσει. Όταν συμβαίνει αυτό, ο χρήστης δεν είναι κύριος της χρήσης της ουσίας αλλά είναι η ουσία που έχει γίνει κύρια της ύπαρξης του. Θα χρειαστεί υπερβολικά δυναμική πράξη θέλησης από μέρους του χρήστη για να επανακτήσει έλεγχο στη ζωή του. Υπάρχουν πολλοί που δε φαίνεται να διαθέτουν τη δύναμη θέλησης που απαιτείται για να σταματήσουν τη χρήση τέτοιων ουσιών. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, τον αριθμό των ατόμων που θα ήθελαν να σταματήσουν να καπνίζουν, αλλά παρ’ όλα αυτά εξακολουθούν να το κάνουν. Ο λόγος είναι γιατί ο καπνός είναι πολύ εξαρτησιογόνα ουσία.
Η χρήση κάποιων ουσιών γίνεται έμμονη ιδέα σε αρκετούς ανθρώπους, σε σημείο που ζουν μόνο και μόνο για να ικανοποιήσουν αυτή τους την εμμονή.
Υπάρχουν κάποιες ουσίες που έχουν την ιδιότητα να γίνονται το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή του χρήστη. Όταν μια ουσία μετατρέπεται στο πιο σημαντικό πράγμα της ζωής κάποιου, τότε μπορούμε με σιγουριά να ισχυριστούμε πως αυτό το άτομο είναι εξαρτημένο.
Η λειτουργία των πολύ εξαρτησιογόνων ουσιών στηρίζεται στην απομίμηση μιας λειτουργίας του οργανισμού που παρέχει απόλαυση και ανακούφιση. Όταν συμβαίνει αυτό, ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται την ικανοποίηση της λειτουργίας και σταματά να παράγει τη δική του φυσιολογική ανακούφιση. Το πρόβλημα είναι πως αυτή η πλαστή λειτουργία διαρκεί όσο διάστημα η ουσία ρέει στις φλέβες του χρήστη. Όταν εξασθενίσει η δράση της, χρειάζεται νέα δόση για να συνεχίσει να ικανοποιείται η λειτουργία.
Ο εγκέφαλος είναι ανίκανος να αρχίσει αμέσως την παραγωγή της φυσικής απόλαυσης και ανακούφισης και έτσι ο χρήστης, νιώθοντας τον επερχόμενο αναπόφευκτο πόνο να γίνεται όλο και πιο έντονος, θα κάνει τα πάντα για να πάρει το προσωρινό αναπλήρωμα. Για το εξαρτημένο άτομο η αναπλήρωση αυτού του αποθέματος μπορεί να καταλήξει το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή του.
Αυτές οι ουσίες, δεδομένης της πλήρους αφοσίωσης του εξαρτημένου ατόμου, θα παρέχουν προσωρινή ανακούφιση, και ο εφοδιασμός εξαρτάται από το χρήστη. Αυτές οι ουσίες έχουν την ικανότητα να γίνονται κυρίαρχοι της ζωής του χρήστη. Είναι ευρέως γνωστός ο ρόλος της θεραπευτικής ομάδας και η σημασία του στη διαδικασία της απεξάρτησης. Η θεραπευτική ομάδα πλαισιώνεται από επαγγελματίες διαφόρων ειδικοτήτων και ρόλων, όπως ψυχίατροι, ψυχολόγοι, νοσηλευτές, κοινωνικοί λειτουργοί και ειδικοί θεραπευτές.
Η Μονάδα Ψυχολογικής Απεξάρτησης Τοξικομανών <<18 ΑΝΩ>> αποτελεί το μοναδικό Κλειστό Πρόγραμμα Απεξάρτησης από ουσίες, χωρίς τη χορήγηση υποκατάστατων. Ο τρόπος με τον οποίο παρέχει τις υπηρεσίες του στους χρήστες και τις οικογένειες τους, είναι το προϊόν μιας ολοκληρωμένης προσπάθειας των επιστημόνων και θεραπευτών που το πλαισιώνουν (Ζαγανιάρης & Μακρογιάννη, 2000).
Οι ψυχοεκπαιδευτικές δραστηριότητες λειτουργούν συνοδευτικά της ψυχοθεραπείας. Μέσα από τη συμμετοχή στο σύνολο των ομαδικών δραστηριοτήτων της κοινωνικής επανένταξης δημιουργούνται οι όροι για την ανασυγκρότηση της προσωπικότητας. Όλα εμπεριέχονται σε αυτό που αποκαλούμε θεραπευτικό πλαίσιο, έναν τόπο με φιλοσοφία, αξίες και αρχές που συμβάλλει στη διαμόρφωση της νέας ταυτότητας του θεραπευόμενου.
Ο ρόλος του θεραπευτή και πιο συγκεκριμένα του συντονιστή της κάθε ψυχοεκπαιδευτικής δραστηριότητας είναι καταλυτικός, διότι κατά κάποιον τρόπο είναι ένας ‘’καθοδηγητής’’, είναι εκείνος ο οποίος δείχνει ‘’δρόμους’’, διευρύνοντας τους ορίζοντες της σκέψης και των επιλογών των θεραπευόμενων.
Η θεραπευτική διαδικασία στην οποία εντάσσεται ο εξαρτημένος εθελοντικά έχει ως σκοπό της:
Να βοηθήσει τον εξαρτημένο να κατανοήσει τους λόγους που τον οδήγησαν στην εξάρτηση.
Να τον βοηθήσει να κατακτήσει την αυτοδυναμία του.
Να αποκτήσει την ικανότητα να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες της ζωής του.
Να δημιουργεί σχέσεις οικογενειακές, φιλικές, εργασιακές, κοινωνικές.
Να αναπτύσσει ενδιαφέροντα, να συμμετέχει ενεργά στην κοινωνική ζωή.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Σύμφωνα με όλα τα παραπάνω αξίζει να σημειωθεί ότι, οι μέθοδοι και οι τεχνικές, που δουλεύονται, σε άτομα εξαρτημένα από ουσίες και με πιθανές συναισθηματικές διαταραχές, έχουν στόχο, την πνευματική και ψυχική ισορροπία. Την αρμονική ανάπτυξη και συμφιλίωση, του «Εγώ» του τοξικομανή, με το «Εμείς» τον έξω από αυτόν, το διαφορετικό, το «Άλλο».
Ένας στόχος που για να γίνει πράξει, δεν θα πρέπει να είναι υπόθεση μόνο των συντονιστών της ομάδας, αλλά υπόθεση όλης της θεραπευτικής ομάδας. Ειδικότερα η συνεργασία, ομαδικών ψυχοθεραπευτών, ατομικών ψυχοθεραπευτών, και συντονιστών της ομάδας, είναι αναγκαία, για την ξεκάθαρη εικόνα των ιδιαίτερων στοιχείων του κάθε παιδιού ξεχωριστά, για πιο αποτελεσματική θεραπευτική αντιμετώπιση του κάθε προβλήματος.